Corticosteroids
Dexamethasone
COMMON BRANDS NAME(S):
GENERIC NAME(S): Dexamethasone
ورتیکواستروئیدها
دگزامتازون
نام‌های تجاری:
نام شیمیایی: دگزامتازون - دکسامتازون
اطلاعات و مصرف دارو
دگزامتازون برای درمان جایگزینی در نارسایی غده فوق کلیوی استفاده می شود. این دارو همچنین در درمان علامتی اختلالات التهابی و آلرژیک و در جهت سرکوب کردن سیستم ایمنی بکار می رود. دگزامتازون در هیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی، ادم مغزی، شوک بیماریهای التهابی رماتیسمی و همچنین جهت تشخیص سندرم کوشینگ و افسردگی آندوژن به کار می رود.
دارو با عبور از غشاء سلولی به گیرنده های خود در سیتوپلاسم متصل شده و کمپلکس دارو-گیرنده وارد هسته سلولی می شود. این کمپلکس با اتصال به نواحی خاصی از DNA موجب تحریک روند رونویسی mRNA و بدنبال آن ساخت آنزیم هایی می گردد که در نهایت مسئول اثرات سیستمیک کورتیکواستروئیدها با جلوگیری از تجمع سلول های التهابی در ناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزاد شدن آنزیم های مسئول در التهاب و مهار ساخت و آزاد شدن واسطه های شیمیایی التهاب، اثرات ضدالتهابی خود را اعمال می کند.
دگزامتازون سریعاً و به خوبی از دستگاه گوارش جذب می شود. فرم تزریقی آن نیز از عضله به خوبی جذب می شود. بطور عمده در کبد و مقادیری نیز درکلیه و وبافت ها به متابولیت های غیر فعال تبدیل می شود.
عوارض جانبی احتمالی
درمان دراز مدت با دگزامتازون بیمار را برای ابتلاء به بیماری های عفونی مستعد می کند و از طرفی علائم عفونت نیز پنهان می شود. مصرف مقادیر زیاد دگزامتازون می تواند اختلالات روانی را تشدید کند. آب مروارید، کاهش یا تاری دید، تکرر ادرار، پرنوشی، قرحه گوارشی، علائم شبه کوشینگ، آکنه، درد در ناحیه سرینی و افزایش فشار خون از عوارض جانبی دارو هستند.
هشدارها و تذکرات
1. استفاده طولانی مدت دگزامتازون در کودکان می تواند منجر به مهار رشد شود.
2. به دنبال مصرف این دارو ممکن است آزمون های بررسی عملکرد هیپوتالاموس- هیپوفیز غده فوق کلیوی دچار اختلال شود.
3. در افراد مسن و به خصوص خانم های یائسه، شانس ایجاد پوکی استخوان و افزایش فشار خون، بالا می رود.
4. در صورت نیاز به جراحی یا درمان های اضطراری و نیز در افراد دیابتی باید احتیاط نمود.
5. در افرادی که دارو را با مقادیر تضعیف کننده سیستم ایمنی دریافت می کنند از تزریق واکسن های حاوی ویروس های زنده باید پرهیز شود.
تداخلات
مصرف همزمان این دارو با ریفامپین، داروهای ضدصرع مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، و پریمیدون موجب تسریع متابولیسم دگزامتازون و کاهش اثر دارو می گردد. این دارو ممکن است باعث کاهش اثر داروهای پائین آورنده قند خون و یا داروهای کاهنده فشار خون گردد.